Eén van de deelnemers – Wim Raemdonck – heeft een leuk artikel geschreven over de basisstage toerskiën die in januari plaatsvond in het Grossarltal (AT – Salzburg).

Voorbereiding

Op woensdag 27 november ontmoeten wij, de stageleden (Dirk S, Dirk VdW, Stefan, Vera en Wim), elkaar voor het eerst. We worden hartelijk ontvangen bij Peter, onze stagebegeleider, die een woordje uitleg geeft over wat ons te wachten staat. We luisteren aandachtig naar de presentatie. De laatste slide toont twee ski’s in de sneeuw met zon op de achtergrond. We dromen reeds weg…

Iedereen gaat op zoek naar het gepaste materiaal en werkt zo nodig de conditie bij. Sommigen in de fitness met een aangepast kracht- en conditieprogramma, anderen houden het bij het gebruikelijke (ultra)lopen. Peter geeft ons huiswerk mee en raadt ons aan regelmatig de website www.lawinen.org te raadplegen. De lawineberichtgeving wordt dagelijks geüpdated en laat toe om het stijgende en dalende lawinerisico op te volgen (onder invloed van diverse omstandigheden : hoeveelheid sneeuw, windinvloed, temperatuursinvloed, enz…).

Op dinsdag 3 december schuiven we even aan bij de hooggebergtecursus waar Peter het onderdeel Introductie tot lawinekunde doceert.  Een goede basis om onze stageweek met beter begrip van lawines aan te vangen.

Aankomst

Dirk S, Stefan en Wim komen reeds op zondagochtend aan in het Großartal en besluiten de toerski’s (met aangepaste bindingen) alvast even uit te testen op de pistes van Großarl. Rond de middag trekken ze naar het hotel Almrösl in Hüttschlag dat de basis zal zijn voor de dagtochten van de komende week. Bij aankomst ontmoeten we Peter, die al twee verkennende toertochten achter de rug heeft. Hij stelt een harde onderlaag vast waarop inmiddels sinds vrijdagavond aanhoudend een sneeuwlaag van +/- 30 cm is gevallen. Voor de volgende dagen wordt zowaar een ganse week zonnig weer voorspeld ! Die laatste slide bleek van profetische waarde !

In afwachting van de komst van Vera en Dirk VdW, wordt alvast de werking van het LVS-apparaat (*) grondig toegelicht. We onthouden vier fasen voor het positioneren van het slachtoffer (ruw tot eerste “biep”, vervolgens met pijlen langs de niervormige “veldlijnen”, daarna de “airport approach” tot vlak boven het slachtoffer en vervolgens het fijn sonderen). Peter verstopt een LVS in “zendmodus”, waarna met een LVS in “zoekmodus” de theorie in praktijk gebracht wordt. Dit gaat verrassend snel en nauwkeurig.

De stageweek

Bij het avondeten zijn we voltallig en krijgen we een toelichting over onze eerste tocht. Deze vertrekt aan het hotel en zal ons tot op de Schönweidkogel leiden. Het lawinebericht titelt “Großteils Champagne-Powder. Vorsicht in den Tauern: Möglicher Föhn am Nachmittag!”. Het lawinerisico staat op 1 à 2 en kan in de namiddag toenemen naar 2 à 3.  

Bij het vertrek wordt gecheckt of alle LVS’en correct zijn ingeschakeld, of iedereen de schop en lawinesonde mee heeft én even verder doorkruisen we onze eerste helling. Het is even wennen aan het glijden met de ski’s. De beweging valt nog best te vergelijken met (bergop) langlaufen en kan goed ingeoefend worden op het eerste, lange, relatief vlakke stuk. Het tempo wordt er stevig ingehouden.

Peter wil tegen twee uur ten laatste de top bereiken. Het is voor de meesten nog wennen aan het gehuurde materiaal én het correct voortbewegen met die toerskilatten. De stageleden halen de top net niet, maar genieten tijdens een korte pauze van het weidse uitzicht aan de voet ervan. De Föhn blijft gelukkig uit, het lawinerisco blijft dan ook stabiel.

We vatten onze eerste afdaling aan en genieten van het ruisen van de diepsneeuw onder onze latten en de glinstering van het sneeuwoppervlak. Meteen begrijpen we de poëtische titel uit het lawinebericht. We komen allen vlot naar beneden en compenseren daarmee ruimschoots ons ietwat tragere tempo bij het naar boven gaan. De sauna en het avondeten doen ons allen zeer goed.

’s Nachts passeert dan toch de Föhn en de eerste tekenen van driftsneeuw (= door wind verplaatste en aangedrukte sneeuw) zijn ’s anderendaags zichtbaar. Het lawinerisico blijft beperkt tot 2. We rijden met de wagen tot aan Großarl alwaar we een vallei inrijden om uiteindelijk vanuit Grund onze tocht naar de Filzmooshörndl aan te vatten.

Het wordt een iets kortere tocht. Na een vlotte beklimming bereiken we de top en worden we door een koppel begroet met een hartelijk “Berg Heil !!!”. We verwijderen de stijgvellen, zetten de ski’s en skischoenen in skistand en dalen vervolgens alweer grotendeels door poedersneeuw vlot af. Verraderlijk zijn de sneeuwlagen die reeds invloed ondervonden van de nachtelijke Föhn. Deze zijn opmerkelijk harder en moeilijker te beskiën, maar gelukkig relatief vlot herkenbaar door het “duinenpatroon” aan het oppervlak.

Tegen 13h00 naderen we de Filzmoosalm waar we een tweede oefening doen met het LVS-apparaat. We ploeteren door de diepsneeuw en zakken er al snel tot heuphoogte in weg. Vijf kostbare minuten gaan snel verloren om het (gesimuleerde) slachtoffer te localiseren… We dalen verder af vanwaar we gekomen zijn, kruisen opnieuw het wel heel smalle bruggetje zonder leuningen én bukken ons deze keer voldoende bij het onderdoorskiën van een iets te laag portiek…

Op woensdag staat onze koninginnetocht op het programma : de beklimming van de Schöderhorn. Inmiddels heeft iedereen ook het gebruik van sporttape goed onder de knie… Het toerskiën blijkt immers bijzonder belastend voor voeten en schenen, waarbij de een al wat meer blaren heeft dan de andere… Preventief intapen is dus de boodschap !

We parkeren ons aan het einde van het Großarltal en testen de LVS-apparaten aan een toestel op de rand van de parking. We zien er – door de nachtelijke vrieskou en uitstraling – al de eerste tekenen van Oberflachenreif ontstaan. Een mooi natuurfenomeen, maar dit laagje rijm kan de binding van nieuwe sneeuwlagen bemoeilijken en potentieel – zelfs voor langere tijd – het lawinerisico verhogen… Het gaat meteen flink omhoog, voedsel en drank zijn binnen handbereik en we stellen onze Spitzkehre-techniek (die vanaf een helling van +/- 30° onvermijdelijk wordt) verder op punt.

We moedigen elkaar aan, blijven vooral lachen én glijden langzaam maar zeker verder door die prachtige sneeuwwoestijn. Vanaf +/- 2200 m krijgt de ademhaling het wat lastiger… We beklimmen de laatste honderd meters die er al behoorlijk hard bij liggen en bereiken tijdig de top. We halen de BPA-vlag boven en maken een groepsfoto aan het slanke, mooie, ijzeren kruis. Nog even genieten van het 360° uitzicht op deze top, de innerlijke mens wat versterken en vervolgens maken we ons klaar voor de afdaling.

We voelen bij het skiën dat de Pulverschnee de afgelopen dagen geleidelijk aan meer gebonden raakt. Ook is het uitkijken voor de overgangen van losse sneeuw naar hardere drifsneeuw. Eén van ons miskijkt zich op deze overgang en maakt een flinke smak. Even verderop weten we maar net een weideafsluiting te ontwijken en het blijft ook uitkijken voor onverwachte geulen in het terrein. Off-piste skiën is genieten, maar waakzaamheid blijft geboden ! We dalen verder af en komen uiteindelijk uit op de bergweg waar links en rechts de keien door het sneeuwdek komen piepen. Even de ski’s uit, verder wandelen en vervolgens weer al skiënd nog even afdalen naar de parking. Even op kracht komt in een lokale Stube, de door Dirk bestelde Portion Pommes Frites wordt door iedereen gesmaakt !

‘s Avonds na het dessert, gidst Peter ons door twee interessante, compacte brochures van het Oostenrijkse OEAV (“Stop or Go”) en het Zwitserse SLF (“Achtung Lawinen”). Toerplanning (thuis, ter plaatse én tijdens de tocht) komen er uitgebreid in aan bod. Ook het inschatten van en het gepast omgaan met lawinegevaren wordt zeer duidelijk toegelicht.

De week vordert snel. De voorlaatste dag doen we het wat rustiger aan met de Karkogel en hebben we tijd om – voor het afdalen – een sneeuwprofiel uit te graven. We kunnen de opbouw van het sneeuwdek duidelijk waarnemen (+/- 1 m gebonden, keihard sneeuwpakket, met daarop +/- 30 cm verse sneeuw). Een eenvoudige test met de schop toont aan dat – op die locatie – de overgang tussen oude en verse sneeuw weinig breukgevoelig is.

We dalen af en komen na de tocht op kracht in de Aschaustüberl, dat dienst doet als clubhuis van de lokale toerskiërs. De Apfelstrudel en Gulaschsuppe smaken en we ontmoeten de voormalige Wirt. Hij laat ons raden naar het (voorlopige) record van “aantal hoogtemeters afgelegd tijdens één toerskiseizoen door één van hun stamgasten”. Antwoord: 140.000 ! De man informeert naar onze basisstage en is best onder de indruk van ons palmares van de afgelopen week als beginnende toerskiërs. Met fierheid verlaten we de Stube en maken ons op voor een verkwikkend maal en nachtrust.

Peter heeft voor de laatste dag twee alternatieven in petto. We verkiezen de lange tocht met flink wat hoogtemeters als bekroning van de week. Eerst stijgen we licht een lang eind met zelfs enkele afdalingen om vervolgens door de bossen snel hoogtemeters te winnen. Boven de boomgrens, op de steile flanken met diepsneeuw schuiven we al eens zijdelings weg. Vooreerst wat meer kanten met de ski’s verhoogt de grip van de stijgvellen én met deze tip kunnen we weer wat zuiniger omspringen met onze energie…

Via een prachtige kom zetten we koers richting Kreuzkogel. Enkelen van ons moeten nog even aangepord worden, maar we bereiken allen tijdig de top met een mooi houten kruis. We genieten ook hier van de schitterende vergezichten en na het voorzichtig traverseren van een rotsachtige steilere flank komen we op mooie flanken waar nog voldoende poedersneeuw in de aanbieding is.

We dalen verder af, zoeken onze weg tussen de bomen, passeren de Harbachalm, kruisen het riviertje van de Toferngrabenvallei en kunnen vrij vlot afdalen langs de “Salzburger Almenweg”. Via de laatste weideflanken boven het kerkje van Hüttschlag, maken we onze laatste bochten in de sneeuw. De tocht wordt traditiegetrouw beëindigd met een vuistje van onze stageleider.

Afscheid  

Bij het avondeten nemen we alvast afscheid van Peter. Hij vertrekt immers ’s anderendaags voor dag en dauw richting België. Dirk S, Stefan en Wim genieten nog van een stevig ontbijt en verlaten daarna de mooie vallei. Vera en Dirk VdW beslissen nog een extra nacht te boeken en beklimmen via de Filzmoosalm zelfstandig de Loosbühel (1984 m). Ze dalen via zalige sneeuw af naar de Loosbühealm alwaar ze nog de Germknödel en de Kaiserschmarrn aan het palmares toevoegen…

Aan Peter dank voor de pittige stageweek : goed gevuld, voldoende uitdagend én met steile leercurve. Het inschatten én motiveren van een diverse groep met uiteenlopende ervaring en interesses is geen sinecure !!! Ook de mooie foto’s nemen we met plezier in ontvangst. Bedankt ook aan alle stageleden : we wisselden elkaar regelmatig tips uit en konden rekenen op een aangename sfeer voor, tijdens én na de tochten ! Bedankt in het bijzonder aan Dirk VdW en Vera voor de vele Whatsapp-foto’s. 

Info

• (*) LVS staat voor “LawinenVerschüttetenSuchgerät”
• (**) OeAV : Österreichischer Alpenverein
• (***) SLF : Institut für Schnee-und Lawinenforschung

Stageleider : Peter Vanhoof

Deelnemers :

• Dirk Suykens
• Dirk Van den Wouwer
• Stefan De Laet
• Vera Capkova
• Wim Raemdonck

Dagtochten in cijfers :

• Maandag 20/1 : Hüttschlag (990 m) – Schönweidkogel (2238 m) ; 1248 hoogtemeters ; +/- 12 km
• Dinsdag 21/1 : Grund (1322 m) – Filzmooshörndl (2189 m) ; 867 hoogtemeters ; +/- 6,7 km
• Woensdag 22/2 : Stockham (1035 m) – Schöderhorn (2475 m) ; 1440 hoogtemeters ; +/- 11 km
• Donderdag 23/2 : Aschau (1035 m) – Karkogel (2037 m) ; 1002 hoogtemeters ; +/- 6,7 km
• Vrijdag 24/2 : Hüttschlag (990 m) – Kreuzkogel (2325 m) ; 1335 hoogtemeters : +/- 12 km

Peter:

“Hartelijk dank aan Wim voor dit fijne verslag. Dank en proficiat aan alle deelnemers voor hun inzet, interesse en gezelschap.Ze hebben mijn boodschap tijdens de infosessie goed begrepen : ‘een basisstage betekent niet dat conditie en skiniveau slechts ‘basis” moeten zijn’ Zelf lig ik nu een tijd(je) in de lappenmand… duiding volgt misschien nog wel. Meer foto’s vinden jullie op facebook.com/toerski.be . “ .